Czy fotowoltaika może działać bez licznika dwukierunkowego?
W obowiązującym obecnie systemie rozliczania fotowoltaiki net-billing potrzebne są dane zarówno na temat tego, ile energii pobierasz z sieci, jak i tego, ile do niej oddajesz. Dostęp do obu informacji zapewni Ci dwukierunkowy licznik energii. Czy jednak rzeczywiście jest on koniecznym elementem systemu? A może instalacja fotowoltaiczna bez licznika dwukierunkowego może działać bez przeszkód? Sprawdź, kiedy zakład energetyczny musi zamontować takie urządzenie w Twoim budynku.
Dwukierunkowy licznik energii – niezbędny element instalacji on-grid
Pod względem technicznym nie ma przeszkód, by fotowoltaika działała bez licznika dwukierunkowego. Nie wpływa on w żaden sposób na pracę modułów fotowoltaicznych czy falownika. Jest to wyłącznie urządzenie pomiarowe, zbierające dane na temat ilości energii pobieranej z sieci i oddawanej do sieci.
Przepisy wymagają jednak montażu licznika dwukierunkowego w instalacjach typu on-grid. Dotyczy to większości systemów PV montowanych w Polsce – rzadko zdarza się bowiem, by nie były one podłączone do publicznej sieci dystrybucyjnej. Prawdopodobnie będzie tak również w Twoim przypadku.
Do czego służy licznik dwukierunkowy w instalacji fotowoltaicznej on-grid?
Dwukierunkowy licznik energii to ważny element każdej instalacji fotowoltaicznej typu on-grid. Pełni on dwie funkcje:
- zlicza energię elektryczną wyprodukowaną przez moduły fotowoltaiczne i oddaną do sieci energetycznej;
- zlicza energię elektryczną pobraną przez Twoją instalację z sieci dystrybucyjnej.
Zastosowanie licznika dwukierunkowego jest jak najbardziej praktyczne. Dzięki niemu możesz sprawdzić, na ile efektywna jest Twoja instalacja PV i jak ma się ilość energii pobranej do oddanej.
Dane z takiego licznika wykorzystuje się także do obliczania opłat w systemie net-billing. Według zasad obowiązujących od kwietnia 2022 roku prosumenci mogą sprzedawać nadwyżki energii z fotowoltaiki po określonej stawce zakładowi energetycznemu. Środki ze sprzedaży są gromadzone na wirtualnym koncie – oblicza się to właśnie na podstawie wskazań licznika dwukierunkowego.
Gdy ich instalacja fotowoltaiczna nie pokrywa aktualnego zapotrzebowania, wirtualne pieniądze można przeznaczyć na zakup dodatkowej energii od dystrybutora. Tu ponownie przydaje się licznik – wskazuje on, ile energii pobrano i jaką opłatę powinien w związku z tym ponieść prosument.
Co by się stało, gdyby instalacja on-grid nie była wyposażona w dwukierunkowy licznik energii?
W praktyce taka sytuacja jest praktycznie niemożliwa – jeśli zgłosisz instalację fotowoltaiczną on-grid do zakładu energetycznego, licznik dwukierunkowy na pewno zostanie zamontowany.
Gdyby tak się nie stało i w instalacji PV był wykorzystywany tradycyjny licznik, energia przekazana do sieci dystrybucyjnej byłaby liczona jako energia pobrana – a zatem prosument ponosiłby z tego tytułu niepotrzebne opłaty.
Fotowoltaika bez licznika dwukierunkowego? Tylko w instalacjach off-grid
Jeśli zdarzyło Ci się słyszeć lub czytać, że dwukierunkowy licznik energii jest obowiązkowym elementem instalacji fotowoltaicznej, to… nie do końca jest to prawdą. Rzeczywiście, większość prosumentów będzie miała obowiązek korzystania z takiego licznika, ale nie wszyscy.
Dwukierunkowy licznik energii nie jest wymagany w przypadku instalacji off-grid. To takie systemy fotowoltaiczne, które są całkowicie niezależne od dystrybutora i nie korzystają z sieci dystrybucyjnej.
Dlaczego instalacja fotowoltaiczna off-grid nie wymaga dwukierunkowego licznika energii?
Powód jest prosty: w instalacji fotowoltaicznej typu off-grid nie dochodzi do żadnej wymiany zasobów pomiędzy prosumentem a operatorem systemu dystrybucyjnego. Dwukierunkowy licznik energii jest zatem zupełnie nieprzydatny – w takich instalacjach nie liczy się ani energii pobranej, ani przekazanej.
Jak korzysta się z energii z fotowoltaiki w systemach off-grid?
Co w takim razie dzieje się z nadwyżkami energii, które w instalacjach fotowoltaicznych on-grid trafiłyby do publicznej sieci dystrybucyjnej? W systemach off-grid są one przekazywane do magazynu energii – akumulatora, który umożliwia wykorzystanie energii w późniejszym czasie.
Dwukierunkowy licznik energii: jak zamontować i jak korzystać?
Wiesz już, że Twoja instalacja będzie podłączona do sieci i że dwukierunkowy licznik energii będzie Ci potrzebny? Dowiedz się, co zrobić, by móc z niego korzystać.
Montaż licznika dwukierunkowego – niezbędne formalności
Za montaż licznika dwukierunkowego odpowiada zakład energetyczny. Twoim obowiązkiem jest jedynie złożenie wniosku o podłączenie fotowoltaiki do sieci. Operator będzie miał 30 dni na zamontowanie urządzenia (w niektórych przypadkach może też przeprogramować Twój licznik, by odczytywał dane na temat energii przekazanej do sieci).
Jak odczytywać dane z licznika?
Każdy licznik dwukierunkowy pokazuje całkowite zużycie energii od początku działania, a także całkowitą ilość energii przekazanej do sieci. Odczyt licznika może odbywać się na dwa sposoby:
- ręcznie – przez pracownika zakładu energetycznego;
- zdalnie – najczęściej za pomocą odpowiedniego oprogramowania lub aplikacji.
Tu dowiesz się więcej na ten temat: Jak działa licznik dwukierunkowy w fotowoltaice?
