Jak sprawdzić uszkodzony falownik?

Usterka falownika? Wyłączył się i nie odpowiada? A może wydaje dziwny zapach lub dźwięk? Falownik to centrum dowodzenia Twojej instalacji fotowoltaicznej. Jeśli się zepsuje, to cały system przestaje działać i produkcja energii elektrycznej ustaje. Zobacz, jak sprawdzić uszkodzony falownik, żeby szybko uporać się z problemem.

‍

Dlaczego falownik się psuje?

Falownik pracuje przez większość doby. W tryb uśpienia przechodzi tylko nocą, kiedy moduły nie produkują energii. 

Żywotność falownika to 10-15 lat w zależności od producenta. Z założenia radzą sobie nawet przy temperaturze 55°C, ale optymalna wartość dla nich to 25-40°C i taką powinno się utrzymywać.

Do nagłych wyłączeń falownika dochodzi m.in. w przypadku:

• zaniedbań,
• niewłaściwego użytkowania,
• za wysokiego napięcia w sieci elektroenergetycznej,
• niskiej jakości komponentów w urządzeniu.

Sprawność falownika stopniowo się pogarsza, a w końcu dochodzi do trwałych uszkodzeń.

Najczęstsze przyczyny uszkodzeń falownika

Jeśli falownik wyłączył się lub nie pracuje tak, jak powinien, najpierw dokładnie go obejrzyj. Często przyczyna uszkodzenia leży w czynnikach zewnętrznych, takich jak:

• przegrzanie, kiedy falownik znajduje się w nasłonecznionym miejscu lub zbyt ciepłym pomieszczeniu,
• brak wentylacji, który również prowadzi do przegrzania; często powód stanowi zbyt ciasne pomieszczenie dla falownika (bez swobodnej cyrkulacji powietrza) i warstwa kurzu wewnątrz urządzenia,
• zalanie, kiedy falownik znajduje się w odsłoniętym miejscu i narażony jest na ulewne deszcze lub w pomieszczeniu, którego sufit przecieka,
• poluzowanie mocowania falownika (wywołane np. drganiami i wibracjami), które prowadzą do rozluźnienia styków i przewodów w urządzeniu, a także powodują nadmierne nagrzewanie się falownika,

• przegrzanie kondensatorów podczas pracy to wina zbyt wysokiego napięcia w falowniku, które zwiększa ciepło; bezpieczniki i wyłącznik antywyspowy chronią urządzenie przed przeciążeniem, ale skoki napięcia bywają tak duże, że pokonują zabezpieczenia,
• niewłaściwy zestaw danych krajowych na falowniku – falownik pracuje ponad miarę, nie wyłącza się przy przeciążeniu do 253 V i przegrzewa się, ponieważ nie ma ustawionego poziomu napięcia dla Polski. W takim przypadku należy sprawdzić, czy instalator ustawił odpowiednie parametry. Jeśli resetowałeś falownik, upewnij się, że urządzenie pracuje na poprawnych danych.
• niska jakość komponentów to częsty powód psucia się tańszych modeli, które przede wszystkim wykazują niższą odporność na wyższą temperaturę. Jeśli Twój falownik pochodzi od niesprawdzonego producenta, może się okazać, że nie wytrzymał normalnego obciążenia pracą.

Identyfikacja uszkodzeń falownika – spójrz na wyświetlacz 

Falownik w większości przypadków sam podaje przyczyny, dla których nie działa – na wyświetlaczu pojawia się kod błędu. W zależności od modelu świeci się również odpowiednia dioda (np. czerwona lub żółta), która alarmuje o nieprawidłowościach.

Objaśnienia błędów znajdziesz w dokumentacji technicznej urządzenia lub w aplikacji, dzięki której kontrolujesz pracę falownika. Możesz również spróbować zresetować falownik. W tym artykule omówiliśmy sposoby na to, jak odblokować urządzenie: Jak zresetować falownik od fotowoltaiki?

Sprawność falownika sprawdza się przy pomocy dedykowanych urządzeń pomiarowych, które mierzą napięcie, natężenie i rezystancję obwodu.

Jak naprawić uszkodzony falownik?

Diagnostyką falownika zajmują się serwisy od fotowoltaiki. Nie należy samodzielnie rozkręcać obudowy i podejmować prób naprawy. Możesz w ten sposób stracić prawo do gwarancji na falownik, jeśli dojdzie do dalszych uszkodzeń z powodu nieudolnej naprawy.

W falownikach naprawia się lub wymienia m.in. bezpieczniki, kondensatory, wentylatory, wyjścia analogowe i wyjścia cyfrowe. Czyści się również wnętrze urządzenia z warstw kurzu i brudu.

Co robić, żeby uniknąć uszkodzeń falownika w przyszłości?

Jeśli miejsce zamontowania zagraża bezpieczeństwu falownika, przenieś go. Powinien znaleźć się w zacienionej strefie o swobodnej cyrkulacji powietrza i być w miarę możliwości osłonięty, tak żeby uchronić go przed poruszeniem czy uderzeniem.

Regularne przeglądy falownika pozwolą uniknąć jego wyłączania. W trakcie kontroli czyści się np. bezpieczniki, sprawdza połączenia i ich izolację.

Jeśli przyczyna leżała w niskiej jakości falowniku, zdecyduj się na urządzenie o wyższym standardzie. Zyskasz lepsze zabezpieczenie przed przegrzaniem, a często również dłuższą gwarancję – nawet 25 lat zamiast 10 czy 12.

Falownik nie działa – to nie zawsze wina urządzenia

Brak pracy falownika nie zawsze oznacza, że jest uszkodzony. Falownik wyłącza się, w nocy, kiedy moduły nie produkują energii elektrycznej, a także wtedy, kiedy np. dochodzi do przeciążenia sieci. Więcej na ten temat znajdziesz w naszym wpisie: Jak zapobiegać awariom instalacji fotowoltaicznej?

‍