Jakie są sygnały ostrzegawcze awarii systemu fotowoltaicznego?

Fotowoltaika działa nawet przez 30 lat. To normalne, że w tym czasie może dojść do usterek modułów lub falownika. Zdarza się też, że awarie wiążą się z problemami po stronie operatora sieci. Poznaj najczęstsze sygnały ostrzegawcze fotowoltaiki, dzięki którym szybko zdiagnozujesz, co nie działa w Twojej instalacji i zapobiegniesz większym szkodom.

Awarie i błędy falownika

Falownik to inteligentne urządzenie, które samodzielnie sygnalizuje obecność problemu w instalacji PV. Takie zachowanie falownika powinno wzbudzić Twoją uwagę:

• dioda LED świeci się na czerwono – inwerter odłączył się od sieci lub został uszkodzony. Wyświetlacz lub aplikacja pokazuje kody błędów, które sprawdzisz w instrukcji urządzenia, aplikacji lub na stronie producenta Twojego falownika,
• dioda miga na zielono – falownik ma problem z produkcją mocy czynnej do sieci elektroenergetycznej. Dotyczy to prądu przemiennego (AC) i prądu stałego (DC).

Niektóre usterki mogą mieć charakter przejściowy, ale bywa, że może usunąć je tylko serwis lub operator sieci energetycznej, do której należy Twoja instalacja.

Wyłączanie się falownika – najczęstsze przyczyny

Falownik wyłącza się dla bezpieczeństwa instalacji i użytkowników. Jednocześnie od razu informuje o rodzaju błędu. Do najczęściej spotykanych przyczyn awarii należą: 

• przegrzewanie się falownika – urządzenie znajduje się w nasłonecznionym miejscu,
• brak odpowiedniej wentylacji – wentylator jest uszkodzony lub brakuje swobodnej cyrkulacji powietrza,
• za wysokie napięcie sieciowe – przeciążona sieć elektroenergetyczna,
• uszkodzenie kabla AC – nie płynie prąd do falownika,
• zbyt niskie napięcie sieciowe w punkcie przyłączenia falownika do sieci.

Jak reagować na awarię falownika? Dowiesz się z artykułu Co zrobić, gdy falownik się wyłącza?

Awarie sieci elektroenergetycznej, a wyłączanie się instalacji fotowoltaicznej

Jeśli instalacja fotowoltaiczna przestała działać, może być to sygnał awarii sieci elektroenergetycznej. Falownik wyłącza się, ponieważ traci zasilanie. Nie tylko nie przesyła nadwyżek do sieci, ale również nie dostarcza prądu do urządzeń elektrycznych w domu. 

Zbyt wysokie napięcie w sieci – brak pracy falownika

Przyczyną tego zjawiska jest zbyt duże napięcie w sieci, do której instalacja odsyła nadwyżkę energii. W efekcie również falownik musi zwiększyć swoje napięcie. Po przekroczeniu 253 V, urządzenie zacznie przerywać pracę, a w końcu wyłączy się całkowicie. Wznowi działanie dopiero wtedy, kiedy wysokość napięcia w sieci wróci do normy.

Przepięcia w sieci są groźne dla falownika

Gwałtowny wzrost napięcia w sieci skutkuje uszkodzeniem podzespołów falownika, takich jak tranzystory czy kondensatory.

Skoki napięcia spowodowane są:

• działaniem innych urządzeń elektrycznych w tej samej sieci,
• wyładowaniami atmosferycznymi, 
• upływem prądu do uziemienia. 

Więcej na temat przepięć i zagrożenia dla instalacji fotowoltaicznej dowiesz się z tego artykułu: Problemy z przepięciami w instalacjach.

Uszkodzone moduły fotowoltaiczne – częsta przyczyna awarii

Jeśli zauważysz spadek wydajności modułów fotowoltaicznych, istnieje duża szansa, że problem tkwi w nich samych. Ocenę ich stanu technicznego zostaw specjalistom.

Delaminacja folii EVA

Folia EVA laminuje moduły PV z przodu i z tyłu. Jeśli jest słabej jakości, może się odklejać. W efekcie spada absorpcja promieniowania słonecznego, a w głąb modułu wnika wilgoć. Dodatkowo z folii wydziela się kwas octowy, który powoduje degradację indukowanym napięciem (tzw. PID – Potential Induced Degradation).

Odbarwienie folii EVA

Promienie UV sprawiają, że materiał szybciej się starzeje, a ciemne plamy powodują większą niż normalnie absorpcję ciepła i jeszcze silniejsze przebarwianie. W rezultacie sprawność modułu może spaść nawet o kilkadziesiąt procent. 

Rysy, pęknięcia i wgłębienia

Uszkodzenia mechaniczne naruszają powłokę antyrefleksyjną. Ograniczają wchłanianie światła, za to zwiększają poziom wilgoci w modułach. Powstają wskutek błędów montażowych, podczas nieostrożnego odśnieżania, nieprawidłowej konserwacji i silnego gradobicia. Niekiedy przyczynę stanowią wady fabryczne i niewłaściwe warunki w transporcie.

Hot spoty

Należą do najgroźniejszych sygnałów ostrzegawczych fotowoltaiki. Powstają na skutek uszkodzeń, odbarwienia folii EVA lub zacienienia. Często swój początek biorą w miejscach mikropęknięć. Nagrzewają się do 200°C, a do ich identyfikacji używa się kamery termowizyjnej. W późnej fazie objawiają się wypaleniami na powierzchni i w tylnej części modułu fotowoltaicznego. 

Oznaki awarii instalacji PV – działaj, gdy tylko zauważysz problem

Jako właściciel instalacji fotowoltaicznej musisz być czujny na wszelkie nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu. W razie potrzeby skontaktuj się z serwisem, który rozpozna problemy z fotowoltaiką i im zaradzi. Z kolei w przypadku kłopotów z działaniem sieci zwróć się do zakładu energetycznego, do którego należy Twoja instalacja.

Potrzebujesz więcej porad, zanim wezwiesz pomoc? Przeczytaj również Co zrobić, gdy fotowoltaika się wyłącza?

‍