Żywotność instalacji fotowoltaicznej – od czego zależy?

EnergyTest
24/6/2024

Im dłużej korzystasz z energii z fotowoltaiki, tym więcej oszczędzasz. A co możesz zrobić, by instalacja działała sprawnie przez wiele lat? Żywotność instalacji fotowoltaicznej to kwestia, na którą jako prosument masz wpływ. Dowiedz się, jakie urządzenia kupić i jak o nie dbać, by cieszyć się zieloną energią jak najdłużej.

Co oznacza żywotność fotowoltaiki?

Twoja instalacja wcale nie musi działać przez tyle lat, na ile określana jest jej żywotność. Ten parametr określany przez producentów oznacza jedynie czas, przez który urządzenie powinno działać z pełną efektywnością (lub z nieco mniejszą niż na początku, ale w deklarowanych przez producenta granicach).

Żywotność nie jest tożsama z gwarancją. W praktyce jednak okresy gwarancyjne elementów instalacji fotowoltaicznej są dość długie. W przypadku falowników jest to najczęściej 10 lat, w przypadku modułów fotowoltaicznych – nawet 25 lat.

Jaka jest przewidywana żywotność poszczególnych elementów instalacji PV?

Możesz się spodziewać, że nie wszystkie elementy instalacji fotowoltaicznej będą zużywały się w tym samym tempie. Żywotność fotowoltaiki jest zróżnicowana. Jak wygląda w przypadku poszczególnych elementów instalacji?

  • Moduły fotowoltaiczne – ich żywotność jest stosunkowo długa. Wynosi najczęściej 25 lat, chociaż niektórzy producenci deklarują nawet 30. Ważne jednak, by pamiętać, że wydajność modułów z czasem spada – i jest to normalne zjawisko. Producenci deklarują, w jakim tempie sprawność modułów powinna się zmniejszać. Jeśli dzieje się to za szybko, warto przyjrzeć się sytuacji i w razie potrzeby poprosić o pomoc specjalistów. Pamiętaj także, że zużyte moduły należy prawidłowo zutylizować. W jaki sposób? Sprawdź tutaj: Jak wygląda recykling i utylizacja paneli fotowoltaicznych?
  • Falowniki – żywotność tych urządzeń jest krótsza niż modułów, wynosi najczęściej 10-15 lat. Po tym czasie mogą pojawić się problemy z falownikiem. Ich przyczyną są najczęściej uszkodzenia kondensatora. Dowiedz się więcej na ten temat: Jaka jest żywotność inwertera i falownika w fotowoltaice?
  • Kable solarne – te elementy instalacji fotowoltaicznej dobiera się tak, by były odpowiednie do stosowania w warunkach zewnętrznych. Powinny być odporne na wilgoć, wysokie i niskie temperatury, promieniowanie UV. W przypadku wysokiej jakości kabli solarnych żywotność wynosi nawet 30 lat.

Magazyny energii – tu sprawa żywotności jest nieco bardziej skomplikowana. Można ją określać za pomocą dwóch parametrów: czasu użytkowania i liczby cykli ładowania. Producenci szacują, że prawidłowo użytkowany magazyn energii powinien działać efektywnie przez około 15 lat. Odpowiada to około 6 tysiącom cykli. Każdy cykl to pojedyncze ładowanie – oznacza to zatem, że im częściej będziesz ładować akumulator, tym szybciej się zużyje. Przeczytaj więcej na temat magazynów energii: Akumulatory do fotowoltaiki – jak dobrać, jaką mają żywotność?

Fotowoltaika na lata – jakie produkty wybierać: tańsze czy droższe?

Inwestycja w instalację fotowoltaiczną – nawet taką na użytek domowy – to koszt rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych. W takiej sytuacji możliwość skorzystania z tańszych komponentów, pochodzących np. od mało znanych chińskich producentów, może być kusząca. Tym bardziej że takich produktów pojawia się na polskim rynku coraz więcej.

Czy to się opłaca? 

Pamiętaj, że wybór tańszych produktów może przełożyć się na żywotność instalacji fotowoltaicznej – i to w negatywnym sensie. Być może uda Ci się zaoszczędzić kilka tysięcy złotych na początku, ale musisz się wówczas liczyć, że ważne elementy instalacji fotowoltaicznej będzie trzeba wymieniać już np. po 10 latach, a nie po kilkunastu czy nawet 20. Oszczędności będą wówczas jedynie pozorne.

Wybór urządzeń renomowanych producentów to nie tylko sposób na przedłużenie żywotności instalacji fotowoltaicznej. Takie produkty są również bardziej wydajne, rzadziej się psują, a w razie problemów możesz liczyć na wysokiej jakości obsługę gwarancyjną i pogwarancyjną.

Co możesz zrobić, by żywotność instalacji fotowoltaicznej była jak najdłuższa?

Moduły fotowoltaiczne mogą działać efektywnie przez 25, 30 lat lub… nawet dłużej, o ile będziesz właściwie o nie dbać. Na szczęście nie jest to trudne ani czasochłonne. Na co dzień instalacja fotowoltaiczna działa bezobsługowo i wystarczy jedynie kontrolować jej pracę, aby wykryć ewentualne nieprawidłowości.

Pamiętaj jednak o kilku obowiązkach, dzięki którym utrzymasz wysoką sprawność instalacji przez długi czas:

  • Zlecaj wykonywanie obowiązkowych przeglądów: technicznych i gwarancyjnych. Pierwszy rodzaj należy wykonywać raz na 5 lat. Częstotliwość przeglądów gwarancyjnych zależy od producenta.
  • Sprawdzaj wydajność modułów fotowoltaicznych za pomocą aplikacji i oprogramowania do analizowania pracy instalacji.
  • Od czasu do czasu kontroluj wizualnie stan modułów – sprawdzaj, czy nie ma na nich żadnych widocznych uszkodzeń.
  • Dbaj o czystość modułów fotowoltaicznych. Należy je regularnie myć wodą demineralizowaną i delikatnymi detergentami, przy użyciu gąbki lub ściereczki. Dzięki temu zapewnisz dobry dostęp promieni słonecznych do ogniw fotowoltaicznych.

Na żywotność i efektywność instalacji fotowoltaicznej ma wpływ także prawidłowy montaż. Falownik powinien znajdować się w miejscu chronionym przed intensywnym słońcem i wysokimi temperaturami, a moduły należy przymocować do stabilnej konstrukcji, by nie uszkodził ich wiatr.